Sau khi tháo niềng, răng vẫn chưa ổn định hoàn toàn và rất dễ di chuyển về vị trí cũ nếu không được kiểm soát đúng cách. Đó là lý do hàm duy trì trở thành bước cuối cùng nhưng vô cùng quan trọng trong quá trình chỉnh nha. Vậy hàm duy trì là gì, có tác dụng gì đối với sự ổn định của răng, hiện nay có những loại nào phổ biến và cách sử dụng chúng ra sao để đạt hiệu quả tối đa. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ từng khía cạnh để bảo vệ kết quả niềng răng lâu dài.

Nội dung bài viết

1 Hàm duy trì là gì? Vì sao bắt buộc phải đeo sau khi tháo niềng?
2 Hàm duy trì có mấy loại? So sánh ưu – nhược điểm chi tiết
3 Cần phải đeo hàm duy trì trong bao lâu?
- 3.1 Thời gian tiêu chuẩn theo giai đoạn
- 3.2 Vì sao một số người phải đeo hàm duy trì suốt đời?
4 Dấu hiệu cho thấy bạn đang đeo hàm duy trì sai cách
5 Lưu ý quan trọng khi sử dụng hàm duy trì
- 5.1 Cách vệ sinh đúng – tránh sai lầm thường gặp
- 5.2 Khi nào cần tháo hàm duy trì?
6 Khi nào cần thay hàm duy trì?
7 Một số thói quen làm răng dễ chạy lại dù vẫn đeo hàm
8 Nha khoa Cường Nhân – đơn vị nha khoa uy tín tại Bình Dương

Hàm duy trì là gì? Vì sao bắt buộc phải đeo sau khi tháo niềng?

Hàm duy trì là khí cụ được sử dụng ngay sau khi tháo niềng có nhiệm vụ giữ răng cố định ở vị trí mới. Trong giai đoạn này , xương ổ răng và mô nướu vẫn còn yếu, chưa kịp ổn định hoàn toàn sau quá trình dịch chuyển răng. Vì vậy, răng rất dễ trôi về vị trí cũ nếu không có lực giữ ổn định.

Chính vì thế, việc đeo hàm duy trì là bắt buộc đối với mọi khách hàng sau chỉnh nha. Hàm duy trì giúp duy trì kết quả niềng, ngăn tình trạng răng xô lệch trở lại và đảm bảo cung răng giữ được form lâu dài. Bạn chỉ cần đeo đúng hướng dẫn của bác sĩ, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ hiệu quả niềng răng và tránh phải chỉnh nha lại từ đầu.

Hàm duy trì có mấy loại? So sánh ưu – nhược điểm chi tiết

Sau đây,bạn cần biết phải chọn loại hàm nào cho phù hợp với tình trạng răng của bạn. BVì mỗi loại có cấu tạo, cách dùng và hiệu quả khác nhua. Hiện nay có 3 nhóm chính: hàm cố định, tháo lắp bằng nhựa và tháo lắp bằng kim loại. Cùng nha khoa Cường Nhân theo dõi phần dưới đây để bạn hiểu rõ ưu – nhược điểm của từng loại nhé!

Hàm duy trì có mấy loại, ưu nhược điểm từng loại

Hàm duy trì cố định (Fixed Retainer)

Hàm duy trì cố định là một dây kim loại mảnh, thường làm từ thép không gỉ, được gắn chắc vào mặt trong của nhóm răng cửa bằng vật liệu composite. Do nằm hoàn toàn phia trong nên người đối diện không thể nhận ra, bảo vệ tính thẩm mỹ tối đa cho khách hàng.

Ưu điểm

Khi đeo hàm cố định, bạn không phải ghi nhớ viêc đeo hay tháo ra. Điều này rất thuận tiện và dễ làm quen.
Duy trì vị trí răng cực kỳ hiệu quả, nhất là vùng răng cửa dưới – nơi có nguy cơ xô lệch cao sau tháo niềng.
Khi sử dụng hàm này thì trong việc ăn uống, nói chuyện hay các hoạt động hằng ngày sẽ không bị ảnh hưởng gì.

Nhược điểm

Khi sử dụng hàm cố đinh bên phía trong răng thì việc vệ sinh hàm khó hơn so với hàm tháo lắp. Nếu không chăm sóc kỹ sẽ rất dễ tích tụ lại mảng bám.
Vào vài ngày đầu khi mới đeo, bạn sẽ có cảm giác hơi cộm nhẹ vì chưa quen. Nhưng khi lâu dần bạn sẽ quen với khí cụ này.

Hàm duy trì cố định phù hợp với những người dễ quên, trẻ em hay các trường hợp có nguy cơ răng dịch chuyển trở lại sau niềng ở mức cao.

Hàm duy trì tháo lắp bằng khay nhựa trong suốt (Essix Retainer)

Hàm duy trì tháo lắp là loại hàm được làm từ nhựa trong suốt, ôm khít toàn bộ bề mặt răng tương tự khay Invisalign. Nhờ vào thiết kế dựa trên dấu hàm của từng người, từ đó khi đeo hàm vào sẽ có cảm giác vừa vặn và dễ chịu.

Ưu điểm

Tính thẩm mỹ cao: Vì hàm này có màu trong suốt nên rất khó nhận biết khi đeo.
Không ảnh hưởng đến giọng nói, giúp người dùng nhanh chón thích nghi.
Khi sử dụng hàm này rất thuận tiện trong việc tháo lắp để ăn uống, vệ sinh răng miệng hoặc khi cần giao tiếp.

Nhược điểm

Vì hàm này là hàm tháo lắp nên khi muốn đạt hiệu quả tối đa phụ thuộc vào thói quen tuân thủ của bạn, bạn cần đeo tối thiểu 20-22 giờ/ngày. Nếu quên đeo hoặc tháo ra quá lâu, răng dễ bị xô lệch và khay cũng dễ bị thất lạc.
Nhựa có thể bị mòn, giãn hoặc biến dạng nếu để nơi nóng, vệ sinh sai cách hay cắn chặt quá mức.
Hàm này không phù hợp với người bị nghiến răng khi ngủ vì dễ làm khay hỏng nhanh.

Hàm duy trì tháo lắp nhựa phù hợp với những người có tính tự giác cao, yêu cầu tính thẫm mỹ trong việc đeo hàm.

Hàm duy trì tháo lắp kim loại (Hawley Retainer)

Hàm duy trì tháo lắp kim loại là loại hàm truyền thống trong chỉnh nha, gồm phần nhựa ôm sát vòm miệng (hoặc vùng nướu) kết hợp với dây kim loại nằm phía trước răng. Nhờ cấu trúc chắc chắn và khả năng điều chỉnh linh hoạt, loại hàm này vẫn được sử dụng phổ biến trong nhiều phác đồ duy trì sau niềng.

Ưu điểm

Độ bền cao, ít hư hỏng và có thể dùng trong thời gian dài.
Bác sĩ có thể dễ dàng điều chỉnh nếu cần can thiệp nhẹ để ổn định lại vị trí răng.
Có thể linh hoạt đeo cả ngày hoặc chỉ vào ban đêm tùy theo tình trạng người dùng.

Nhược điểm

Tính thẩm mỹ thấp hơn vì dây kim loại có thể lộ khi giao tiếp.
Những ngày đầu có thể khiến việc phát âm hơi khó khăn.
Nếu hàm không làm khít hoặc người dùng chua quen, cảm giác cộm có thể xuất hiện.

Hàm duy trì tháo lắp kim loại phù hợp với những người trưởng thành, cầ sử dụng lâu dài, ưu tiên độ bền và khả năng điều chỉnh hơn yếu tổ thẩm mỹ.

Cần phải đeo hàm duy trì trong bao lâu?

Thời gian đeo hàm duy trì không cố định cho mọi người, nhưng phần lớn bệnh nhân đều phải tuân thoe liệu trình để đảm bảo răng ổn định lâu dài. Đây là bước quan trọng để duy trì kết quả chỉnh nha, tránh răng xô lệch về vị trí cũ.

Thời gian tiêu chuẩn theo giai đoạn

Giai đoạn đầu sau tháo niềng (3-6 tháng đầu)

Ngay khi tháo mắc cài, răng vẫn nằm trong trạng thái “nhạy cảm” vì xương ổ răng và dây chằng nha chu cần thời gian để tái tạo và cứng chắc trở lại. Đây là giai đoạn dễ tái xô lệch nhất, nên việc đeo hàm duy trì phải được thực hiện nghiêm ngặt.

Cần đeo hàm duy trì 20-22 giờ mỗi ngày, gần như liên tục.
Chỉ được tháo ra khi ăn uống hoặc vệ sinh răng miệng (đối với hàm tháo lắp).
Bác sĩ thường hẹn tái khám mỗi 1-2 tháng để theo dõi mức độ ổn định của răng.

Nếu bạn không tuân thủ đúng ở giai đoạn này, răng rất dễ dịch chuyển ở vị trí cũ , làm mất kết quả chỉnh nha mà bạn đã mất thời gian và chi phí để đạt được.

Giai đoạn ổn định (6 tháng – 1 năm tiếp theo)

Khi cấu trúc mô quanh răng đã ổn định, bạn có thể bắt đầu giảm thời gian đeo hàm duy trì theo hướng dẫn của bác sĩ.

Thường chỉ cần đeo ban đêm từ 8-10 giờ/ngày.
Một số trường hợp có thể giảm thêm, như đeo cách ngày, nhưng chỉ khi bác sĩ xác nhận cung răng đã đủ ổn định.

Giai đoạn này đóng vai trò duy trì kết quả lâu dài, đặc biệt quan trọng với những trường hợp từng có răng xoay, chen chúc nhiều hoặc sai lệch nặng trước khi niềng.

Giai đoạn duy trì lâu dài (sau 1 năm trở đi)

Sau một năm, đa số bệnh nhân đã đạt được sự ổn định tương đối. Vào lúc này, chế độ đeo hàm duy trì sẽ linh hoạt hơn và tùy thuộc từng người.

Bạn có thể chỉ cần đeo vài đêm mỗi tuần, giống như việc kiểm tra – giữ form định kỳ.

Với hàm duy trì cố định, bác sĩ thường khuyến nghị giữ luôn trên răng nhiều nằm, thậm chí lâu dài, đặc biệt đối với răng cửa hàm dưới – vị trí rất dễ lệch theo thời gian do lực của lưỡi, môi và sự thay đổi xương.

Vì sao một số người phải đeo hàm duy trì suốt đời?

Một số người cần đeo hàm duy trì suốt đời vì răng có xu hướng tự dịch chuyển theo thời gian, xương và mô quanh răng thay đổi khi tuổi tăng. Những trường hợp từng lệch nhiều, khớp cắn phức tạp hoặc có thói quen như nghiến răng, đẩy lưỡi,.. càng dễ bị tái phát. Đeo hàm lâu dài sẽ giúp giữ răng ổn định, bảo vệ kết quả niềng và giữ nụ cười luôn đẹp theo năm tháng.

Dấu hiệu cho thấy bạn đang đeo hàm duy trì sai cách

Sau khi tháo niềng, việc đeo hàm duy trì đúng cách là yếu tốt quyết định để răng giữ được form lâu dài. Tuy nhiên, nhiều người vô tình sử dụng sai cách mà không nhận ra, khiến hàm bị hỏng hoặc răng bắt đầu dịch chuyển trở lại. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến cảnh báo bạn đang đeo hàm duy trì sai cách:

Hàm bị nứt, biến dạng

Nếu hàm duy trì bị cong, méo, nứt hoặc giãn rộng hơn so với lúc đầu, nghĩa là bạn đang vệ sinh, tháo lắp hoặc bảo quản sai cách. Điều này khiến hàm không còn tạo đủ lực giữ răng.

Răng bị lệch nhẹ sau vài tuần

Khi bạn nhận thấy răng bắt đầu xê dịch chẳng hạn như khe hở xuất hiện hoặc răng không còn thẳng như trước. Đó là dấu hiệu hàm duy trì không còn hoạt động hiệu quả, thường do đeo không đủ giờ hoặc đeo sai kỹ thuật.

Nướu viêm, ê buốt, hôi miệng

Cảm giác đau nướu, ê răng hoặc hơi thở có mùi thường xuất phát từ việc vệ sinh hàm không đúng cách, đeo hàm quá bẩn hoặc hàm duy trì không còn vừa vặn với răng.

Hàm duy trì không còn ôm sát cung răng

Khi đeo vào mà cảm giác lỏng, không khít hoặc dễ rơi ra, nghĩa là hàm đã bị biến dạng hoặc bạn đeo không thường xuyên khiến răng dịch chuyển. Nếu để lâu, nguy cơ tái lệch sau niềng là rất cao.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng hàm duy trì

Đeo hàm duy trì tưởng đơn giản nhưng lại đòi hỏi sự tuân thủ và chăm sóc đúng cách để đảm bảo răng luôn ổn định sau khi tháo niềng. Nếu sử dụng không đúng, hàm dễ hỏng , răng có thể xô lệch và kết quả chỉnh nha bị ảnh hưởng. Vì vậy, bạn cần ghi nhớ những lưu ý quan trọng dưới đây để giữ hàm bền lâu và duy trì nụ cười đẹp một cách tối ưu.

Cách vệ sinh đúng – tránh sai lầm thường gặp

Vệ sinh hàm duy trì đúng cách giúp tránh tích tụ vi khuẩn, mùi hôi miệng và giữ hàm luôn bền đẹp. Khi làm sạch bạn nên:

Rửa hàm ngay sau khi tháo ra để tránh mảng bám khô cứng bám vào
Dùng bàn chải lông mềm và xà phòng dịu nhẹ hoặc nước rửa chuyên dụng. Tuyệt đôia không dùng kem đánh răng, vì chất mài mòn sẽ làm trầy bề mặt hàm.
Ngâm hàm duy trì 1-2 lần/tuần với dung dịch làm sạch chuyên dụng để diệt khuẩn và khử mùi.
Tránh nước nóng vì có thể làm biến dạng hàm – đặc biệt là hàm tháo lắp bằng nhựa trong suốt.
Không ngâm hàm trong nước súc miệng chứa cồn vì có thể làm khô, giòn và giảm độ bền của hàm.

Khi nào cần tháo hàm duy trì?

Bạn chỉ nên tháo hàm duy trì trong một số trường hợp cần thiết như: khi ăn uống, khi vệ sinh răng miệng, khi chơi thể thao mạnh hoặc khi hàm bị cộm – nứt- lỏng để tránh hỏng hàm và tổn thương mô mềm. Ngoài ra, vói hàm tháo lắp nhựa, bạn không nên đeo khi uống đồ quá nóng vì dễ làm biến dạng. Khi bạn biết lúc nào bạn nên tháo hàm giúp bảo vệ cả hàm duy trì lẫn kết quả niềng răng lâu dài.

Khi nào cần thay hàm duy trì?

Hàm duy trì dù bền nhưng không phải “ dùng mãi mãi”. Theo thời gian, hàm có thể bị mòn, biến dạng hoặc không còn ôm sát răng như ban đầu. Bạn cần thay hàm duy trì ngay khi xuất hiện những dấu hiện sau:

Khi hàm có dấu hiệu nứt, gãy, cong vênh hoặc bị ố vàng, biến dạng do nhiệt đặc biệt là đối với Essix retainer ( hàm tháo lắp bằng nhựa) vốn rất nhạy cảm với đồ nóng. Nếu khi đeo bạn cảm thấy hàm lỏng, dễ rơi, không còn bám chặt như trước hoặc răng bắt đầu có dấu hiệu dịch chuyển nhẹ, đó là dấu hiệu hàm đã không còn phù hợp. Ngoài ra, trường hợp bạn làm mất hàm, bạn cần đến bác sĩ để làm lại hàm mới để tránh việc răng chạy lại vị trí cũ.

Một số thói quen làm răng dễ chạy lại dù vẫn đeo hàm

Dù bạn vẫn kiên trì đeo hàm duy trì, một số thói quen xấu hằng ngày vẫn có thể khiến răng dịch chuyển và ảnh hưởng đến kết quả chỉnh nha. Dưới đây là những thói quen phổ biến nhất:

Nghiến trăng khi ngủ

Lực nghiến mạnh khiến răng dịch chuyển dần, nhất là răng cửa dưới – vị trí rất dễ tái lệch. Người có tật nghiến răng thường cần đeo hàm duy trì vững hơn hoặc dùng mánh chống nghiến.

Đẩy lưỡi hoặc nuốt sai cách

Thói quen đưa lưỡi chạm vào mặt sau răng cửa hoặc nuốt với lực đẩy lưỡi ra trước là nguyên nhân khiến răng cửa hổ nhẹ trở lại, dù vẫn đeo hàm.

Cắn móng tay, bút hoặc vật cứng

Lực cắn liên tục tác động vào răng làm răng lung lay nhẹ và di chuyển theo thời gian. Đây là một trong những thói quen âm thầm gây lệch răng.

Nhai lệch 1 bên trong thời gian dài

Thói quen nhai một bên khiến lực tác động không đều, dẫn đế sai lệch khớp cắn và làm răng di chuyển theo hướng bất lợi.

Không vệ sinh răng miệng và hàm duy trì đúng cách

Mảng bám tích tụ khiến nướu viêm, tiêu xương nhẹ, từ đó làm răng bị xô lệch. Hàm duy trì bị mòn hoặc biến dạng do vệ sinh sai cách cũng làm giàm hiệu quả giữ răng.

Không tái khám định kỳ

Nhiều người ngừng tái khám sau khi tháo niềng, dẫn đến bỏ qua những dấu hiệu sớm của lệch răng. Bác sĩ cần kiểm tra định kỳ để điều chỉnh hoặc làm lại hàm khi cần.

Một số thói quen làm răng dễ chạy lại dù vẫn đeo hàm

Nha khoa Cường Nhân – đơn vị nha khoa uy tín tại Bình Dương

Nếu bạn đang tìm nơi tháo niềng – làm hàm duy trì – theo dõi ổn định sau chỉnh nha thì Nha khoa Cường Nhân là lựa chọn đáng tin cậy tại Bình Dương. Cùng với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và quy trình theo dõi chuẩn chỉnh, phòng khám giúp bạn duy trì kết quả niềng răng bền vững, hạn chế tối đa tình trạng tái xô lệch. Đặc biệt, khách hàng được tư vấn loại hàm duy trì phù hợp, hướng dẫn sử dụng kỹ càng và tái khám định kỳ để đảm bảo răng luôn ổn định.

About
Latest Posts

Nha Khoa Cường Nhân

Tiền thân là Nha Khoa Việt Mỹ (được thành lập từ tháng 10/2006 ) và từ tháng 02.2017 được chính thức đổi tên thành Nha Khoa Cường Nhân & được điều hành bởi đội ngũ bác sĩ Răng Hàm Mặt giỏi, giàu kinh nghiệm trên 10 năm lâm sàng trực tiếp tư vấn.

Latest posts by Nha Khoa Cường Nhân (see all)

Nong hàm là gì? Toàn bộ những điều bạn cần biết - Tháng 12 8, 2025
Hàm Duy Trì Là Gì? Tác Dụng, Phân Loại, Cách Sử Dụng - Tháng 12 8, 2025
Răng Số 8 (Răng Khôn) Là Gì? Vì Sao Nhiều Người Bảo Ngốc ? - Tháng mười một 28, 2025