Người đang niềng răng có phải đi nghĩa vụ quân sự không?

Mỗi năm, hàng chục nghìn nam thanh niên đến tuổi nhập ngũ, trong đó có rất nhiều người đang điều trị chỉnh nha. Không ít bạn băn khoăn niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không và liệu khí cụ trên răng có ảnh hưởng đến kết quả khám tuyển. Câu chuyện càng phức tạp hơn khi từ năm 2023 Bộ Quốc phòng ban hành Thông tư 105/2023/TT-BQP thay thế quy định cũ về tiêu chuẩn sức khỏe. Dựa trên hệ thống văn bản hiện hành và kinh nghiệm tư vấn của Nha khoa Cường Nhân, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu đúng, tránh suy diễn cảm tính, đồng thời có kế hoạch điều trị nha khoa phù hợp với lộ trình nghĩa vụ.

Kết luận nhanh: Niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không?

Trước khi đi sâu vào chi tiết, cần trả lời thẳng câu hỏi cốt lõi. Theo pháp luật hiện hành, việc đang niềng răng không tự động giúp bạn được miễn hay hoãn nhập ngũ. Nói cách khác, dù bạn thắc mắc niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không, câu trả lời sẽ là có thể vẫn phải đi, nếu sức khỏe tổng quát đáp ứng yêu cầu.

Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định, chỉ những công dân có sức khỏe loại 1, 2, 3 mới được tuyển chọn nhập ngũ. Cách chấm điểm và phân loại mức sức khỏe này hiện được hướng dẫn chi tiết tại Thông tư 105/2023/TT-BQP của Bộ Quốc phòng. Trong đó, răng hàm mặt chỉ là một phần của bộ tám chỉ tiêu sức khỏe, bên cạnh tim mạch, hô hấp, thần kinh, tai mũi họng, mắt, da liễu và các bệnh lý khác.

Vì vậy, chỉ riêng việc gắn mắc cài, đeo khay trong suốt hay đã nhổ vài răng để chỉnh nha vẫn chưa đủ cơ sở kết luận bạn được loại khỏi danh sách nhập ngũ. Hội đồng khám sức khỏe sẽ đánh giá khả năng ăn nhai, mức độ bệnh lý răng hàm mặt, số răng đã mất, mức sâu răng, rồi chấm điểm. Chỉ khi điểm số ở mức 4, 5 hoặc 6, sức khỏe mới rơi vào loại 4 trở xuống, từ đó có khả năng không gọi nhập ngũ trong đợt đó.

Cách chấm điểm và phân loại sức khỏe 1–6 trong khám nghĩa vụ

Một điểm thường gây nhầm lẫn là cách chấm điểm sức khỏe. Rất nhiều bạn trẻ chỉ nghe người quen nói lại, rồi tự tin rằng đang niềng răng sẽ không phải nhập ngũ, mà không đọc kỹ quy định.

Thông tư 105/2023/TT-BQP nêu rõ, mỗi chỉ tiêu sau khi khám sẽ được bác sĩ quân y chấm một điểm chẵn từ 1 đến 6. Ý nghĩa từng mức như sau:

• Điểm 1: sức khỏe rất tốt.

• Điểm 2: sức khỏe tốt.

• Điểm 3: sức khỏe khá.

• Điểm 4: sức khỏe trung bình.

• Điểm 5: sức khỏe kém.

• Điểm 6: sức khỏe rất kém.

Sau khi chấm điểm đủ tám chỉ tiêu, hội đồng sẽ phân loại:

• Loại 1: tất cả chỉ tiêu đều điểm 1.

• Loại 2: có ít nhất một chỉ tiêu điểm 2, không có điểm từ 3 trở lên.

• Loại 3: có ít nhất một chỉ tiêu điểm 3, không có điểm từ 4 trở lên.

• Loại 4: có ít nhất một chỉ tiêu điểm 4.

• Loại 5: có ít nhất một chỉ tiêu điểm 5.

• Loại 6: có ít nhất một chỉ tiêu điểm 6.

Chỉ những ai thuộc loại 1, 2, 3 mới thuộc diện đủ sức khỏe tuyển quân. Đây là lý do dù bạn có thắc mắc niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không, kết quả cuối cùng vẫn phụ thuộc vào việc răng hàm mặt, cùng các hệ cơ quan khác, được chấm điểm bao nhiêu.

Ở góc nhìn quản trị nhân sự, doanh nghiệp cũng nên nắm nguyên tắc này. Khi xây dựng kế hoạch nhân lực, bộ phận HR có thể tư vấn lại cho nhân viên nam trong độ tuổi nghĩa vụ, giúp họ không hiểu sai, tránh tâm lý chủ quan khi đang điều trị nha khoa.

Theo Thông tư 105/2023/TT-BQP, việc phân loại sức khỏe trong khám nghĩa vụ quân sự được thực hiện dựa trên hai nhóm tiêu chí chính:

• Tiêu chuẩn thể lực được quy định tại Mục I, Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư. Nhóm tiêu chí này bao gồm các chỉ số như chiều cao, cân nặng và chỉ số BMI nhằm đánh giá thể trạng tổng quát của công dân.

• Tiêu chuẩn bệnh tật và các vấn đề sức khỏe được quy định tại Mục II, Phụ lục I. Đây là hệ thống tiêu chí được xây dựng theo từng cơ quan và từng nhóm bệnh, trong đó có mục riêng đánh giá tình trạng răng – hàm – mặt.

Tại tiểu mục 2, Mục II, Phụ lục I, Thông tư quy định chi tiết cách chấm điểm đối với các bệnh lý răng miệng. Các mức đánh giá được thể hiện như sau:

Răng sâu

• Chỉ có răng sâu độ 1–2, không có răng sâu độ 3 và hầu như không ảnh hưởng đến sức nhai → Điểm 2

• Có tối đa 3 răng sâu độ 3 → Điểm 2

• Có 4–5 răng sâu độ 3 → Điểm 3T

• Có 6 răng sâu độ 3 → Điểm 4T

• Có từ 7 răng sâu độ 3 trở lên → Điểm 5T

Mất răng

• Còn đủ 28 răng (không tính răng khôn) → Điểm 1

• Mất răng nhưng đã được phục hình đảm bảo chức năng và thẩm mỹ → Điểm 2

• Mất tối đa 3 răng, trong đó có 1 răng hàm lớn hoặc 1 răng cửa, sức nhai còn ≥ 85% → Điểm 2

• Mất 4 răng, trong đó có tối đa 2 răng hàm lớn hoặc răng cửa, sức nhai còn ≥ 70% → Điểm 3

• Mất 5–7 răng, trong đó có tối đa 3 răng hàm lớn hoặc răng cửa, sức nhai còn ≥ 50% → Điểm 4

• Mất trên 7 răng, trong đó có hơn 3 răng hàm lớn hoặc răng cửa, sức nhai còn < 50% → Điểm 5

Phân tích theo từng trường hợp niềng răng thực tế

Sau khi hiểu nền tảng pháp lý, ta quay lại câu chuyện thường ngày tại phòng khám. Hầu như tuần nào bác sĩ cũng được hỏi niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không với rất nhiều bối cảnh khác nhau. Để bạn dễ hình dung, có thể chia thành ba nhóm tình huống phổ biến.

Niềng răng thẩm mỹ nhẹ, ăn nhai bình thường

Nhóm đầu tiên chiếm tỷ lệ khá cao. Đó là các bạn trẻ có:

• Răng hơi hô, móm nhẹ.

• Khấp khểnh mức độ vừa phải.

• Không mất răng, không viêm nha chu nặng.

• Khả năng ăn nhai gần như bình thường, chỉ khó chịu vài ngày sau mỗi lần siết.

Trong nhóm này, dù bạn thắc mắc niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không, khả năng lớn là sức khỏe răng hàm mặt được chấm điểm 2–3. Tổng thể tám chỉ tiêu vẫn đạt loại 1–3. Hội đồng khám sức khỏe vì thế hoàn toàn có thể kết luận đủ điều kiện nhập ngũ.

Từ góc độ tư vấn, Nha khoa Cường Nhân thường khuyên nhóm này nên chuẩn bị tâm lý sẵn. Bạn chủ động thông báo cho bác sĩ chỉnh nha về lịch khám nghĩa vụ, để điều chỉnh thời điểm siết dây, giảm khó chịu trong giai đoạn di chuyển đến điểm tập trung.

Niềng răng sau khi nhổ 2–4 răng, đang trong giai đoạn nhạy cảm

Không ít phác đồ chỉnh nha, đặc biệt với trường hợp hô nặng, chen chúc nhiều, sẽ cần nhổ 2–4 răng. Tuy nhiên, số răng bị nhổ thường là răng hàm nhỏ, hoặc răng sâu có tiên lượng kém. Sau một thời gian, hệ thống mắc cài sẽ kéo các răng còn lại trượt vào, đóng khoảng trống, khôi phục chức năng nhai.

Ở đây, câu hỏi niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không phải đặt trong khung thời gian cụ thể. Nếu lúc khám nghĩa vụ, bạn đã qua giai đoạn mới nhổ, ăn nhai tạm ổn, khả năng chấm điểm vẫn ở mức 2–3. Ngược lại, nếu đúng lúc răng mới mất, còn đau, sức nhai giảm rõ, bác sĩ quân y có thể cân nhắc điểm số cao hơn, từ đó làm sức khỏe chung rơi vào loại 4 tạm thời.

Do đó, tốt nhất bạn nên:

• Trao đổi với bác sĩ chỉnh nha về dự kiến thời gian khám nghĩa vụ trong năm.

• Cân nhắc lùi hoặc sắp xếp đợt nhổ răng vào thời điểm khác, nếu điều kiện cho phép.

• Chuẩn bị hồ sơ điều trị, film X-quang, ghi chú chi tiết, phòng khi hội đồng cần xem xét thêm.

Những bước nhỏ đó giúp việc đánh giá niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không trở nên khách quan, tránh hiểu nhầm giữa bệnh lý thật và giai đoạn điều trị tạm thời.

Niềng răng kèm bệnh lý hàm mặt nặng, phẫu thuật hàm, mất nhiều răng

Nhóm thứ ba phức tạp hơn. Đây là trường hợp:

• Sai lệch khớp cắn nặng, lệch hàm, móm xương, hô xương.

• Có chỉ định phẫu thuật chỉnh hình xương hàm.

• Viêm nha chu nhiều răng, răng lung lay, đã mất nhiều răng vĩnh viễn.

• Có bệnh lý khớp thái dương hàm, đau khi nhai, giới hạn há miệng.

Trong những trường hợp như vậy, việc đặt câu hỏi niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không cần gắn với hồ sơ bệnh án đầy đủ. Bởi vì, dù bạn đang mang mắc cài hay chưa bắt đầu chỉnh nha, bản thân bệnh lý răng hàm mặt đã đủ nặng để được chấm điểm 4–5 trong thang sức khỏe. Khi đó, khả năng không được tuyển chọn nhập ngũ là khá cao.

Niềng răng và các trường hợp miễn, hoãn nghĩa vụ quân sự

Nhiều người kỳ vọng, chỉ cần đặt vấn đề niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không là sẽ được hoãn ngay một, hai năm. Tuy nhiên, Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 quy định rất rõ về các diện miễn và hoãn.

Các diện được miễn hoặc không phải đăng ký

Luật liệt kê:

• Người khuyết tật.

• Người mắc bệnh hiểm nghèo.

• Người bị bệnh tâm thần, bệnh mạn tính nặng.

Đây là nhóm miễn đăng ký nghĩa vụ, nghĩa là không phải tham gia ngay từ bước đầu. Niềng răng thuần túy không nằm trong nhóm này, nên mọi thắc mắc kiểu niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không đều phải đưa về câu chuyện sức khỏe tổng quát, không thể dùng để miễn đăng ký.

Các diện được miễn gọi nhập ngũ

Về miễn gọi nhập ngũ, Luật quy định:

• Con liệt sĩ, con thương binh hạng một.

• Một anh hoặc một em trai của liệt sĩ.

• Một con của thương binh hạng hai, bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, người nhiễm chất độc da cam suy giảm 81% trở lên.

• Người làm công tác cơ yếu, không là quân nhân, công an.

• Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động làm việc tại vùng đặc biệt khó khăn trên 24 tháng.

Không hề có trường hợp nào được miễn chỉ vì đang đặt câu hỏi niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không. Điều này rất quan trọng để bạn không đặt kỳ vọng sai vào việc gắn khí cụ, nhổ răng hay trì hoãn điều trị.

Trường hợp tạm hoãn do sức khỏe

Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 cho phép tạm hoãn nhập ngũ nếu sức khỏe chưa đạt yêu cầu. Tuy nhiên, việc đánh giá dựa trên kết luận của hội đồng khám sức khỏe, chứ không phải do bạn tự mô tả.

Như vậy, nếu đang điều trị chỉnh nha, có biến chứng, đau nhiều, khả năng ăn nhai giảm rõ rệt, bác sĩ quân y có thể chấm điểm răng hàm mặt cao hơn. Khi đó, sức khỏe chung rơi vào loại 4, bạn có thể được tạm hoãn trong đợt gọi đó. Dù vậy, bản chất quyết định vẫn không xoay quanh câu hỏi niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không, mà dựa trên mức độ ảnh hưởng thực tế đến chức năng cơ thể.

Chuẩn bị khám sức khỏe nghĩa vụ khi đang niềng răng

Để quá trình khám diễn ra suôn sẻ, hạn chế tranh luận không cần thiết, bạn có thể chủ động chuẩn bị một số nội dung trước ngày đến hội đồng. Cách chuẩn bị bài bản cũng rất hữu ích với doanh nghiệp khi hướng dẫn nhân viên nam trong diện nhập ngũ.

Trước hết, nên sắp xếp khám và xin tóm tắt điều trị tại cơ sở đang chỉnh nha. An toàn nhất, bạn nên chọn nơi có đội ngũ bác sĩ hiểu rõ tính chất khám nghĩa vụ, giống như Nha khoa Cường Nhân. Trong tóm tắt điều trị, nên ghi rõ:

• Tình trạng răng hàm mặt ban đầu.

• Phác đồ điều trị, có nhổ bao nhiêu răng, răng nào.

• Tiến độ hiện tại, dự kiến thời gian hoàn tất.

• Nhận xét về khả năng ăn nhai hiện tại.

Ngoài ra, bạn cũng nên:

• Giữ bản sao film X-quang toàn hàm, film sọ nghiêng nếu có.

• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ trước ngày khám.

• Chuẩn bị tinh thần trao đổi bình tĩnh, trung thực về tình trạng của mình.

Giải đáp một số câu hỏi thường gặp về niềng răng và nghĩa vụ quân sự

Trong quá trình tư vấn, có nhiều câu hỏi lặp lại xoay quanh cùng một chủ đề. Những câu này giúp đào sâu hơn câu chuyện niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không, dưới dạng tình huống cụ thể.

Niềng răng mắc cài kim loại có bị loại khỏi nghĩa vụ không?

Bản thân mắc cài kim loại không phải tiêu chí để loại. Hội đồng chỉ quan tâm đến khả năng ăn nhai, sức khỏe tổng quát. Nếu mọi chỉ tiêu khác đều đạt loại 1–3, bạn vẫn có thể phải nhập ngũ.

Đang niềng răng bằng khay trong suốt có khác gì khi khám sức khỏe?

Khay trong suốt thường tháo lắp được, ít ảnh hưởng đến sinh hoạt. Khi khám, bạn có thể tháo khay để bác sĩ dễ quan sát. Việc đánh giá sức khỏe vẫn dựa trên các tiêu chí răng, lợi, khớp cắn, tình trạng sâu răng, giống như mọi người khác đang tìm hiểu niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không.

Nhổ bốn răng để niềng có chắc chắn được miễn nhập ngũ?

Không. Số răng nhổ chỉ là một phần. Nếu sau một thời gian, khoảng trống đã được kéo đóng, sức nhai hồi phục, bạn vẫn có thể đạt sức khỏe loại 2–3. Quyết định không phụ thuộc vào mong muốn chủ quan, mà dựa trên chấm điểm theo Thông tư 105/2023.

Có nên cố tình nhổ thêm răng, làm hỏng răng để trốn nghĩa vụ?

Đây là suy nghĩ rất nguy hiểm. Ngoài việc phá hỏng sức khỏe suốt đời, hành vi cố tình gây thương tích để né tránh nghĩa vụ có thể bị xử lý theo pháp luật. Tốt nhất bạn nên tiếp cận câu hỏi niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không theo hướng hiểu đúng luật, chấp hành nghiêm túc, thay vì tìm cách lách.

Với trường hợp đang niềng răng nhưng có lệnh nhập ngũ thì sẽ như thế nào ?

Có nhiều trường hợp Nha Khoa Cường Nhân thấy rằng, các bạn khi có lệnh nhập ngũ rồi thì mới đến để trao đổi với bác sĩ về vấn đề của mình. Thực sự thì không quá muộn nhưng nếu trao đổi sớm vẫn sẽ tốt hơn. Tuy nhiên, có trường hợp ở đây:

Đối với thực hiện nghĩa vụ quân sự nhưng ở gần khu vực, thì nhiều trường hợp vẫn có thể xin ra để tiếp tục chỉnh nha, thời gian sẽ chậm hơn so với niềng răng thông thường. Nhưng vẫn là cách tốt nhất trong trường hợp hiện tại.

Còn nếu bệnh nhân chưa biết được mình sẽ đóng quân ở đâu, xa hay gần thì cũng nên tới trao đổi với bác sĩ, bác sĩ khi đó sẽ sử dụng dây thép để cố định mắc cài hoặc vòng khâu. Để khi bệnh nhân ra quân vẫn có thể tiếp tục quá trình còn dang dở.

Kết luận

Qua toàn bộ phân tích, có thể thấy, câu hỏi niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không không thể trả lời bằng một chữ “có” hay “không” tuyệt đối. Pháp luật Việt Nam hiện nay, với khung Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, Thông tư 148/2018 và Thông tư 105/2023, quy định rất rõ: tiêu chí tuyển quân dựa trên phân loại sức khỏe 1–6, trong đó răng hàm mặt chỉ là một phần của bức tranh tổng thể.

Niềng răng thuần túy mang tính chỉnh nha, thẩm mỹ, không nằm trong nhóm bệnh giúp miễn hay hoãn nghĩa vụ. Chỉ khi bệnh lý răng hàm mặt đủ nặng, gây giảm rõ rệt chức năng, sức khỏe mới rơi vào loại 4–5–6, từ đó có khả năng không được gọi nhập ngũ trong đợt tuyển quân. Điều đó có nghĩa, thay vì tìm cách lợi dụng điều trị nha khoa để trốn tránh nghĩa vụ, bạn nên tiếp cận câu chuyện theo hướng chuẩn bị hồ sơ sức khỏe rõ ràng, phối hợp với bác sĩ và hội đồng khám một cách minh bạch.

Nếu bạn, hoặc doanh nghiệp của bạn có nhân sự nam trong độ tuổi nhập ngũ, đang chỉnh nha và còn băn khoăn niềng răng có đi nghĩa vụ quân sự không, hãy chủ động đặt lịch tư vấn cùng Nha khoa Cường Nhân. Đội ngũ bác sĩ có thể giúp đánh giá chi tiết tình trạng răng hàm mặt, xây dựng lộ trình điều trị hài hòa với kế hoạch nghĩa vụ, đồng thời cung cấp hồ sơ y khoa rõ ràng, hỗ trợ quá trình khám sức khỏe.

Đừng để những lo lắng mơ hồ làm gián đoạn cả kế hoạch chỉnh nha lẫn nghĩa vụ với Tổ quốc. Bạn có thể liên hệ Nha khoa Cường Nhân qua số 0274.6536.640 để được tư vấn cụ thể cho từng trường hợp, từ đó chủ động hơn trong cả sức khỏe răng miệng và lộ trình nghĩa vụ quân sự trong tương lai.

• About
• Latest Posts

Nha Khoa Cường Nhân

Tiền thân là Nha Khoa Việt Mỹ (được thành lập từ tháng 10/2006 ) và từ tháng 02.2017 được chính thức đổi tên thành Nha Khoa Cường Nhân & được điều hành bởi đội ngũ bác sĩ Răng Hàm Mặt giỏi, giàu kinh nghiệm trên 10 năm lâm sàng trực tiếp tư vấn.

Latest posts by Nha Khoa Cường Nhân (see all)

• Đặt Thun Tách Kẽ Răng: Tác Dụng, Quy Trình, Cảm Giác Khi Đặt - Tháng 12 23, 2025
• Răng thưa là gì? Khi nào cần điều trị để tránh biến chứng lâu dài - Tháng 12 22, 2025
• Răng mọc chen chúc là gì? Nguyên nhân, mức độ và cách điều trị triệt để - Tháng 12 15, 2025